Węgierski klejnot, tudzież historia tokaju
Tokaj pochodzi z Węgier i swą popularność zyskał dzięki europejskim władcom oraz dostojnikom kościelnym. Czy wiesz, kto powiedział, że tokaj jest winem królów? Przeczytaj więcej o jego historii.
Kiedy powstał o tokaj?
Można przeczytać mnóstwo historii powstania tokaju. Winogrona do jego produkcji najprawdopodobniej zaczęto uprawiać w 290 r n.e. w czasach Starożytnego Rzymu, w okresie panowania Marka Aureliusza.
Średniowiecze: Pierwsze opisy produkcji
Węgierski król Béla IV. przyczynił się w XIII wiekudo rozkwitu tamtejszych winnic. Winiarze sadzili wówczas nowe odmiany winorośli tam, gdzie przedtem spustoszenie siali Tatarzy. Nowe sadzonki odmiany Furmint dały początek tokajowi.
Jednak opis produkcji tokaju po raz pierwszy wyszedł spod pióra węgierskiego księdza Laczkó Máté około 1630 roku. Z powodu wojny zbiory winogron wciąż odkładadano, aż w końcu księdzu nie pozostało nic innego, jak tylko wykorzystać winogrona, które zaatakowała szlachetna pleśń. Smak powstałego wina był słodki – nic więc dziwnego, że wino bardzo zasmakowało żonie księcia Jerzego II Rakoczego. Zsuzsanna Lorántffy, żona księcia, poleciła następnie produkować wino co roku.
Czasy największego rozkwitu tokaju nastapiły zatem w XVII wieku, co trunek zawdzięcza nie tylko księciu i księżnej. Przyjął się też na dworach królewskich, a na przykład Król Ludwik XIV nazwał to wino „Vinum regum, rex vinorum”, co w tłumaczeniu oznacza Wino królów, król win. Stwierdzenie to przetrwało próbę czasu i do dziś znaleźć je można na etykietach tokajów.
To jednak nie wszystko, jeśli chodzi o historię tokaju. Również pruski król, Fryderyk II Wielki czy król Anglii – Jerzy V, popijali tokaj, przypisując mu lecznicze właściwości. Jego sławy zasmakował też rosyjski car Piotr I Wielki, który próbował nawet wykupić winnice, gdzie uprawiano winogrona na tokaj. Także papież Pius I oraz wielu kompozytorów czy poetów, zapałało miłością do tokaju. Twiedzili, że dawało im inspirację do tworzenia.
Czasy nowożytne: Po stratach nastąpił rozkwit
Winnice, w których uprawiano winogrona, nękały w XIX wieku liczne nieszczęścia. Winorośl nie tylko zaatakowały szkodniki, lecz także zniszczyły ją wojny. Kiedy udało się zrewitalizować winnice, zaczęła się I wojna światowa, w wyniku której Węgry straciły większość swoich teryroriów.
W końcu region winiarski zdziesiątkowała II wojna światowa i komunizm – władza socjalistyczna znacjonalizowała bowiem winnice. Mało brakowało, a historia tokaju poszłaby w zapomnienie. Na jakiś czas przestano się tokajem interesować, ale nie trwało to długo. Po upadku ZSRR w 1990 roku winiarze rozpoczęli rewitalizację winnic i przywrócili do życia metody produkcji tokaju, którym możemy się dziś delektować.
Idealne dla tokaju warunki klimatyczne
W regionie, gdzie uprawia się odmiany do produkcji tokaju, panują idealne do tego warunki. Wspomniany region charakteryzuje bowiem ciepła i sucha jesień. Znajdujące się w pobliżu winnic rzeki Cisa i Bodrog, powodują powstanie porannych mgieł. To dzięki nim na winogronach może się pojawić szlachetna pleśń, sprzyjająca wysychaniu winogron i zwiększająca zawartość cukru.
Podobny proces uprawy dotyczy także francuskiego wina Sauternes. Poczytaj o historii tego wina.
Z których odmian produkuje się tokaj?
Winiarze mogą produkować tokaj tylko z sześciu odmian winogron. Których?
- Furmint to główna odmiana wykorzystywana do produkcji tokaju; uprawia się ją w winnicach położonych na cieplejszych terenach.
- Lipovinę również sadzi się na cieplejszych obszarach. Obie odmiany zbiera się w paździeniku i listopadzie.
- Muskat żółty dodaje tokajowi harmonijnych i owocowych nut.
- Zéta to rzadziej wykorzystywana odmiana, ale winiarze zmodyfikowali ją w taki sposób, żeby była bardziej podatna na działanie szlachetnej pleśni. W jej smaku wyczuwalne są owoce.
- Kabar można dodawać do tokaju dopiero od 2006 roku i zapewnia powstałemu winu miodowe nuty.
- Kövérszőlő się już właściwie nie uprawia z powodu szkodników, na które jest podatna.
Spróbuj złocistego wina
Słodkiego białego wina węgierskiego pochodzenia spróbujesz również za pośrednictwem naszego sklepu internetowego. Wolisz młodsze roczniki, czy może takie, które dojrzewały kilka lat? U nas znajdziesz jedne i drugie. Zapakujemy je nawet w ekskluzywną drewnianą skrzynkę, którą możesz obdarować swoich bliskich.
Wyselekcjonowane wina. W twoim e-mailu.
1x na miesiąc możesz się spodziewać rekomendacji, ciekawostek i korzystnych ofert dla twojej piwniczki.
Wysyłając e-mail, akceptujesz Warunki ochrony danych osobowych.
