Szampan: Historia wina musującego
Szampan – synonim luksusu i elegancji – bywa częstym towarzyszem ważnych uroczystości oraz innych znaczących wydarzeń. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się, w jaki sposób najpopularniejszy trunek musujący wywalczył swe miejsce na piedestale oraz jakiego wysiłku wymaga jego produkcja.
Magia szampana tkwi w jego wyjątkowości. Nazwą szampan szczycić się może wyłącznie wino musujące produkowane w ściśle kontrolowanych warunkach w stosunkowo niewielkim francuskim regionie winiarskim Champagne. Jest doskonałym aperitifem i wyśmienicie komponuje się z potrawami. Stanowi fantastyczne uzupełnienie każdej okazji i uroczystości. Wiedzą o tym z pewnością zwycięzcy Formuły 1.
Ciekawostka: W Champagne znaleźć można ulicę Avenue de Champagne – jedną z najdroższych ulic świata.
Szampan i jego droga do alei gwiazd
Szampan zawdzięcza swój sukces w dużym stopniu połączeniu chłodniejszej pogody i kredowego podłoża. Doskonale odprowadza ono wodę, jednocześnie pozostawiając winorośli wystarczającą ilość wilgoci. Gleba zawiera ponadto wapń, który sprzyja wysokiej zawartości kwasów w winogronach.
Według legendy odkrycie szampana znacząco wspomógł mnich benedyktyński Dom Pérignon; przypadkiem zresztą. Jako pierwszy połączył różne wina i poddał je razem wtórnej fermentacji. Podczas drugiej fermentacji mieszanka zaczęła musować, a butelki w piwnicy – wybuchać pod wpływem bąbelków oraz ciśnienia Mnich skosztował wina i od razu entuzjastycznie nazwał go „gwiezdną esencją”.
Odmianami certyfikowanymi do produkcji szampana są Chardonnay, Pinot Noir i Pinot Meunier. Moszcz powstały z ręcznie zbieranych winogron podlega wyjątkowo ścisłej kontroli. Zgodnie z prawem apelacji Champagne do wyciśnięcia 100 litrów moszczu potrzeba 160 kg winogron.
Świętuj każde ważne wydarzenie szampanem z rodzinnej winnicy Champagne Bouché. Wina dojrzewają tu w butelkach co najmniej cztery lata i wywodzą się z jednego z najlepszych terroir w regionie.
Ciekawostka: Coco Chanel, słynna projektantka mody, mawiała ponoć: „Szampana piję tylko w dwóch sytuacjach. Kiedy jestem zakochana… i kiedy nie jestem.“
Jak produkowany jest szampan?
Klasyczna metoda produkcji szampana nazywa się „Méthode Champenoise“ i opiera się na wtórnej fermentacji wina w butelkach.
Po pierwszej fermentacji podstawowego wina jest ono mieszane z winami z różnych winnic oraz roczników w fazie zwanej assemblage (czyt. asamblaż).
Następnie, podczas nalewania do butelek, do zmieszanego wina dodaje się liquer tirage [czyt. liker tiraż], będący mieszanką cukru i drożdży. Za sprawą liquer tirage dochodzi do wtórnej fermentacji wina w butelce.
Po osiągnięciu optymalnej dojrzałości zmieszanego wina, podczas etapu o nazwie remulage (czyt. remulaż), osad z drożdży strząsany jest do szyjki butelki. Później wino może jeszcze jakiś czas dojrzewać w spokoju.
W fazie zwanej degorsage (czyt. degorsaż) ze względu na wytworzone nadciśnienie, osadzone zanieczyszczenia wydostają się na zewnątrz.
W celu uzupełnienia ubytku wina, do butelki dolewany jest likier z wina podstawowego oraz cukru – ta faza nazywa się dosage (czyt. dosaż) i wpływa na ostateczną słodkość wina. Po tym etapie wino jeszcze przez pewien czas leżakuje.
Klasyfikacja szampana ze względu na zawartość cukru resztkowego
Wspominaliśmy, że na smak szampana wpływa cukier resztkowy, o którego zawartości decyduje ostatni etap produkcji – tirage. W zależności od jego zawartości rozróżniamy następujące rodzaje szampana:
Brut nature – po wtórnej fermentacji w ogóle nie dodano cukru, a jego zawartość wynosi mniej niż 3 gramy na litr.
Extra Brut – zawartość cukru resztkowego w winie waha się pomiędzy 0 a 6 gramów na litr.
Brut – zawartość cukru resztkowego jest niższa niż 15 gramów na litr.
Extra dry – zawartość cukru resztkowego waha się pomiędzy 12 a 20 gramów cukru na litr.
Demi-sec – cukier resztkowy obecny jest w winie w ilości 33-50 gramów na litr.
Doux – zawiera nawet 50 gramów cukru resztkowego na litr.
Jakie są inne klasyfikacje szampana?
Szampany nierocznikowe powstają w taki sposób, że przed wtórną fermentacją mieszane są wina z różnych roczników, odmian, a niekiedy nawet z różnych winnic. Pozwala to osiągnąć doskonałą harmonię ostatecznego smaku wina.
Wyjątkiem są wina Blanc de Blancs, wyprodukowane w 100% z odmiany Chardonnay oraz Blanc de Noirs – produkowane wyłącznie z odmiany Pinot Noir lub Pinot Meunieru. Nazwę Cépage Meunier noszą natomiast wina wyprodukowane w całości z winogron szczepu Pinot Meunier.
Szampany rocznikowe produkuje się z winogron pochodzących z tego samego rocznika. Wciąż jednak mamy tu do czynienia z mieszanką rożnych odmian i winnic, z których winogrona się wywodzą. Wina rocznikowe produkowane są jedynie z winogron wyjątkowo wysokiej jakości.
Cuvée to nazwa szampana powstałego w wyniku zmieszania dwóch lub więcej odmian winogron najwyższej jakości.
Cuvée de Prestige produkowane jest z winogron z winnic klasyfikacji Grand Cru.
Rosé Champagne mogą być winami zarówno rocznikowymi, jak nierocznikowymi. W większości przypadków do różowych szampanów dodaje się niewielką ilość niemusującego czerwonego wina.
Wyselekcjonowane wina. W twoim e-mailu.
1x na miesiąc możesz się spodziewać rekomendacji, ciekawostek i korzystnych ofert dla twojej piwniczki.
Wysyłając e-mail, akceptujesz Warunki ochrony danych osobowych.
