Słońce i gleba: w jaki sposób region winiarski wpływa na smak wina
Czy obiło Ci się kiedyś o uszy nieco tajemnicze słowo terroir? Jeśli nie, nalej sobie kieliszek ulubionego wina, a my wyjaśnimy Ci, co oprócz szczepu, winobrania i dojrzewania mogło wpłynąć na jego kolor, smak i aromat. Ale uwaga! Opinie na temat tego, co wpływa na charakterystykę wina, są podzielone. Zatem do rzeczy.
Wino z czterech żywiołów
Zacznijmy od wyjaśnienia wspomnianego pojęcia terroir, którym chcieliśmy Cię zwabić na początku artykułu. To pojęcie dobrze znane winiarzom, które obejmuje mnóstwo aspektów, dlatego trudno wyjaśnić je w kilku zdaniach. Ale spróbujmy.
Terroir (z franc. terre – gleba, ziemia) oznacza zespół warunków przyrodniczych i działań ludzkich, wpływających na charakter wina z danego regionu. Poszczególne elementy tego złożonego systemu i ich faktyczny wpływ na właściwości wina są przedmiotem sporów. Przyjrzyjmy się im zatem bardziej szczegółowo:
- Klimat: Obejmuje mikroklimat panujący na areale winnic, a także makroklimat całego regionu. Chodzi o zimno, ciepło, wahania temperatur, nasłonecznienie, wiatr, opady, wilgoć, ale również mgły i inne warunki klimatyczne.
- Gleba: W szerszym znaczeniu tego słowa chodzi o podłoże geologiczne, na którym rośnie winnica oraz związane z tym warunki glebowe. Decydujące znaczenie może mieć skład chemiczny i właściwości fizyczne gleby, np. typ skał, zawartość minerałów, przepuszczalność gleby dla korzeni, jej zdolność do zatrzymywania wody itp.
- Teren: Nie wolno nam zapominać również o parametrach topograficznych winnicy, do których należy jej nachylenie, orientacja względem stron świata czy wysokość nad poziomem morza.
- Tradycja: Pod szerokim pojęciem „tradycji” kryją się metody produkcji, osobowość winiarza, ale także inne formy ingerencji ze strony człowieka, które mogą wpływać na poszczególne winnice. To właśnie tutaj toczą się dyskusje na temat tego, czy człowieka powinno włączać się do pojęcia terroir. To jest np. różnica między klasycznym i nowoczesnym podejściem do produkcji słynnego włoskiego wina Barolo.
Dwa spojrzenia na uprawę winorośli
Przekonanie o ogromnym znaczeniu terroir w produkcji wina panuje na przykład we Francji, skąd pochodzi ten termin. Dlatego w przypadku francuskich win miejsce powstania lub osobowość winiarza mówią więcej o trunku niż szczep. W Czechach również tak bywało. Wina nosiły u nas nazwę zaczerpniętą od miejsca, dopiero na przełomie XIX i XX wieku wygrało nazewnictwo oparte na szczepie. Wynikało to z reakcji na klęskę filoksery, kiedy zaczęto zwracać uwagę na czystość szczepu.
Obecnie widzimy jednak trend zmierzający do powrotu do historii i podawania miejsca pochodzenia wina na butelce. O tym, że ma to sens, można przekonać się na własnym podniebieniu. Pijąc ten sam szczep i rocznik wina z różnych winnic może się okazać, że każde będzie smakować inaczej. Z kolei pewne podobieństwa będą wykazywać różne szczepy z tego samego regionu.
Niektórzy winiarze i miłośnicy wina są przekonani co do zasadniczego wpływu gleby czy podłoża na smak wina, jednak są również tacy, którzy stanowczo sprzeciwiają się przypisywaniu tym warunkom aż takiego znaczenia. Co począć? Wiemy, że na winie niewątpliwie odciskają swoje piętno warunki przyrodnicze panujące w danym regionie winiarskim, a my możemy wciąż uczyć się, w jaki sposób i w jakim stopniu do tego dochodzi.
Co łączy najlepsze winiarskie regiony?
Różne badania i prace naukowe opisują, gdzie i w jakich warunkach wino dobrze się rozwija. Można je podsumować następująco:
- Najlepsze regiony winiarskie znajdują się tam, gdzie udało się zrównoważyć lub zminimalizować niekorzystne ekstremalne warunki klimatyczne (bardzo wysokie lub bardzo niskie temperatury, dużą wilgotność, susze).
- Duże różnice temperatury w ciągu dnia i w nocy niekoniecznie są szkodliwe. Zatrzymują w owocach kwasy, przez co wina stają się pełniejsze i mają bardziej zrównoważony owocowy smak.
- Jeżeli chodzi o topografię najlepsze winnice to te na stokach, równiny i niziny również się sprawdzają, ale nie są już tak korzystne.
- Idealny rodzaj gleby zależy od uprawianego szczepu, bo każdy lubi co innego. Generalnie winorośl dobrze rozwija się na glebach wapiennych, z których najlepiej wydobywa smak i zapach.
- Najlepsze wina pochodzą zazwyczaj z regionu, w którym wysokie temperatury są rekompensowane przez duże akweny wodne, np. morze, jeziora czy rzeki, lub znaczną wysokość nad poziomem morza.
- Wino z zamorskich ciepłych regionów może mieć na przykład podobne malinowy nuty i smak marmolady.
- W chłodniejszych warunkach powstają z kolei bardzo delikatne, charakterystyczne wina.
Czy wiesz, że…
W Czechach istnieje oznaczenie VOC, czyli wino z oryginalnym certyfikatem (apelacją), potwierdzające, że dane owoce pochodzą wyłącznie z wybranych areałów. W systemie certyfikacyjnym kładzie się nacisk właśnie na region i jego terroir, w którym rodzą się typowe smaki i aromaty wina. Zapraszamy do dalszej lektury na temat klasyfikacji win.
Odkryj świat starzonych win rocznikowych. Wiele z tych win w przeszłości nie podlegało obowiązującym obecnie normom. Dlatego charakter win starzonych i ich historia są tak pociągające. Ich wiek sprawia, że poznawanie ich to fascynująca przygoda.
Wyselekcjonowane wina. W twoim e-mailu.
1x na miesiąc możesz się spodziewać rekomendacji, ciekawostek i korzystnych ofert dla twojej piwniczki.
Wysyłając e-mail, akceptujesz Warunki ochrony danych osobowych.
