Nebbiolo i Sangiovese: mniej znane odmiany czerwonego wina
W długiej historii upraw winorośli co i rusz pojawiają się nowe odmiany, które podbijają serca miłośników wina i stają się słynne na cały świat, ale również takie, które popadają w zapomnienie. Niebywała różnorodność odmian winorośli idzie w parze z dążeniem producentów do tego, by na rynek nieustannie trafiały nowe smaki, aromaty, kolory, a jednocześnie by nie pozwolić siać spustoszenia szkodnikom i niesprzyjającej aurze. Zapraszamy zatem na krótką wyprawę po dziejach czerwonego wina rodem z Włoch.
Niektóre odmiany winorośli są tak popularne, że trudno się wprost od nich opędzić, a produkowane z nich trunki można znaleźć wszędzie, od luksusowych restauracji po dział z alkoholami w dowolnym supermarkecie. Jednak są również rzadsze z różnych względów odmiany, których nazwy większości ludzi niewiele mówią. Tymczasem ich historia sięga pradawnych czasów.
Nebbiolo: czerwone wino z mglistych zakątków Piemontu
Na północy Włoch, na brzegach rzeki Tanaro rozciąga się pokryty wzgórzami region Langhe. Zbocza wzgórz są uczesane w regularne warkocze z krzewów winorośli, jednak to nie jedyna specjalność tego regionu. Słynie on również z trufli i serów, które często łączone są z winem. Pod koniec października wzgórza Langhe zaczyna spowijać gęsta mgła, skrywając utkany z winnic krajobraz. I to właśnie owa mgła dała początek nazwie jednej z najrzadszych odmian włoskiego czerwonego wina: Nebbiolo.
Pierwsze wzmianki o mglistym winie pochodzą z XIII wieku. Od tamtej pory można było coraz częściej doszukać się ich w kolejnych średniowiecznych manuskryptach. Okres największej glorii gron tej włoskiej odmiany przypada na XVIII wiek, kiedy to angielscy kupcy, pod presją pogarszających się relacji z sąsiednią Francją, postanowili dostarczać Nebbiolo bezpośrednio z Piemontu do Londynu. Z powodu trudności w transporcie londyński rynek pozostał pod panowaniem gatunków z Bordeaux, co nie zmienia faktu, że popularność Nebbiolo rosła aż do epidemii pleśni w połowie XIX wieku.
Ogromne spustoszenie znacznych obszarów winnic zmusiło wielu właścicieli do przejścia na uprawy innych odmian winorośli i tak Nebbiolo zostało zepchnięte z rozległych włoskich areałów na obszar jedynie kilku procent piemonckich upraw.
Włoskie winna ze spuścizną Nebbiolo
Choć Nebbiolo częściowo utraciło swoją pozycję, nadal należy do ważnych gatunków włoskiego wina. Owoce tej odmiany można znaleźć w wielu bardziej lub mniej znanych winach. Do bardziej znanych należy Barolo, cieszące się sławą jednego z najlepszych włoskich win, które zgarnęło nawet tytuł „króla win”. Mniej rozpowszechnione to choćby Gattinara czy Valtellina superiore.
Gattinara zawiera co najmniej 90% Nebbiolo i można je mieszać z innymi odmianami. Na miejsce wśród najlepszych włoskich czerwonych win zasługuje przede wszystkim ze względu na swoją trwałość, dzięki czemu swego czasu dorównywało popularnością takim gigantom, jak Barolo czy Barbaresco.
Włoskie wino Valtellina superiore, łączone przede wszystkim z prowincją Sondrio w Lombardii, zawiera obowiązkowo co najmniej 90% Nebbiolo w składzie.
W Novarze i Vercelli w północnym Piemoncie Nebbiolo dorobiło się lokalnej nazwy, Spanna, która tu i ówdzie może się obić miłośnikom wina o uszy. Ze Spanny zazwyczaj powstają lżejsze, bardziej ziemiste wina.
Historia wina boga Jowisza: czerwone wino Starożytnego Rzymu
Choć włoska odmiana Sangiovese jest znacznie bardziej powszechna niż grona Nebbiolo raczej trudno usłyszeć tę nazwę poza granicami Włoch. Ale każdy, kto kiedykolwiek skosztował Brunello di Montalcino lub Rosso di Montalcino, powinien wiedzieć, że pił właśnie Sangiovese, będące jedyną dopuszczalną odmianą w produkcji tych właśnie win. Stanowi ona również obowiązkową domieszkę w słynnym włoskim Chianti i wielu innych czerwonych winach.
Sangiovese dominuje w regionie Toskanii, a jego uprawy ciągną się głównie w paśmie między Rzymem a Lazzio. Jego nazwa nawiązuje do jego koloru i pochodzi od łacińskiego sanguis Jovis, czyli krew Jowisza.
Choć pierwsze wzmianki o tym winie pochodzą dopiero z XVI wieku, ze względu na nazwę (Jowisz był jednym z rzymskich bogów) często uważa się, że jego korzenie sięgają czasów Cesarstwa Rzymskiego. Wino szczególnie ceniono sobie w różnych mieszankach, zgodnie z piśmiennictwem epoki pierwszym nowożytnym degustatorom wydawało się w pojedynkę zbyt „kwaśne”. Sangiovese w kupażu z odmianami innymi niż włoskie, określa się zbiorczo mianem „win supertoskańskich”.
Wina te są bardzo blisko związane z włoskimi winiarskimi regionami swego pochodzenia. Choć poza granicami Włoch ich nazwy wydają się mniej znane od innych masowo rozpowszechnionych odmian czerwonego wina, w regionach, z których pochodzą, odgrywają ważną rolę i wiąże się z nimi fascynująca historia. Wszystkie wspomniane odmiany są nadal uprawiane, archiwizowane i stanowią nieodłączny element w ofertach win luksusowych, w rozmaitych butelkach i rocznikach.
Wyselekcjonowane wina. W twoim e-mailu.
1x na miesiąc możesz się spodziewać rekomendacji, ciekawostek i korzystnych ofert dla twojej piwniczki.
Wysyłając e-mail, akceptujesz Warunki ochrony danych osobowych.
